Consultar ensayos de calidad


Baionako Abdikazioak - testuaren sailkapena, testuaren analisia



BAIONAKO ABDIKAZIOAK

Testuaren sailkapena
• Iturburu historikoa da; edukia kontuan hartuta, testu politikoa da.
Testua Madrilgo Gazetan argitaratuta dago, beraz, testu publikoa da.
• Egilea: Karlos Iv.a da.
• Hartzailea: Gaztelako kontseiluko gobernadoreri. Geroago, Madrilgo Gazetan argitaratu zen, nazio osoari jakinarazteko.
• Data: 1808ko martzoaren 8an, eta 20an Madrilgo Gazetan.
• Helburua: Karlos IV.ak Napoleonengan abdikatzea.


Testuaren analisia

Testuaren ideia nagusia Karlos IV.aren abdikazioa da (bigarren paragrafoan: Horrenbestez, (), Espainia eta Indien gaineko nire eskubideguztiak eman dizkiot () Frantziako enperadoreari).
Lehenengo paragrafoan Karlos IV.ak arrazoiak ematen ditu abdikazioa justifikatzeko:


• Karlos IV.aren xedea menpekoen segurtasuna eta oparotasuna ziurtatzea da, eta herrialdea dagoen baldintza bereziak kontuan hartuta, xedea betetzeko tronua utzi behar du.
Bigarren paragrafoan erregeak adierazten du Napoleonengan abdikatzen duela, baina bi baldintzak ezartzen ditu:
• Erreinua osotasuna eta independentzia ez galtzea.
• Erlijio katolikoa domeinu guztietan bakarra izango dela

Testuaren iruzkina

1808an, Baionan, Karlos IVak abdikatu zuen Napoleonen esku Espainiako tronua utziz. Egoera hori ulertzeko hainbat faktore kontuan hartu behar ditugu.
1795ean Espainiak Basileako Bakea sinatu zuen Frantziarekin, Europak egindako herrialde horrenaurkako aliantza baztertuz, eta hurrengo urtean (1796) San Ildefontsoko Itunaren bidez, Frantziaren aliatu bihurtu zen. Horrela, Britainia Handiaren aurkako gerretan parte hartu behar izan zuen. Aliantza horrek Espainiaren barruko egoera gaiztotu zuen: etengabeko gerrek Iberiar Penintsula erabat hondatuta utzi zuten eta koloniekiko merkataritza amaitu zuten (1805. urtean Trafalgarrean, Espainiak bere itsas armadaren handitasuna galdu zuen). Espainiako ekonomia ahula eta lur jota zegoen; errege hazienda krisialdian eta nekazarien eta hirietako biztanleriaren artean pobrezia zen nagusi inflazioaren ondorioz.
Napoleonek blokeo ekonomikoa ezarri nahi zien ingelesei, haren menpe zeuden lurraldeei Britainia Handiarekiko merkataritza debekatuz, baina Portugalek blokeoa apurtzen zuen. Hori dela eta, Godoyri laguntza eskatu zion Portugal inbaditzeko eta 1807an Fontaineblauko Ituna sinatu zuten: Frantziak Espainia zeharkatzeko baimena jaso zuen eta lurralde hau Frantzia eta Espainiaren artean banatzeko neurriak zehazten ziren. Espainian Frantziaren presentzia gero eta handiagoa zen.
Muerte de Hidalgo: José María Morelos y Pavón continúa la lucha

Tras la última lucha caminaron hacia los Estados Unidos de América para abastecerse, siendo sorprendidos y aprehendidos en Norias de Bajan, sentenciados a muerte, fusilados y decapitados. Sus cabezas fueron colgadas en la Alhóndiga de Granaditas en Guanajuato como advertencia del destino de todo aquél que se sublevara.
Morelos continuó el movimiento al lado de otros hombres como Ignacio López Rayón y los hermanos José y Hermenegildo Galeana. Redactó entonces su escrito: “Sentimientos de la Nación” donde decretaba la Independencia de la Nueva España del régimen español.

Consumación de la Independencia

El “Abrazo de Acatempan” entre Vicente Guerrero y Agustín de Iturbide el 10 de febrero de 1821 y a través del Plan de la Profesa donde el segundo se compromete a que elVirrey de la Nueva España acepte la Independencia de ésta; es considerado como el culmino de esta larga batalla. Tras ello, Iturbide crea el Plan de Iguala donde modifica algunos puntos del primer acuerdo, en el cual, se busca unir a los españoles y criollos para independizarse de España. También basa su ejército en tres garantías (o Ejército Trigarante) identificados por tres colores: verde: independencia, rojo: unión y blanco: religión (la cual sería la católica).
Es así como el virrey Juan O´Donoju firma el Tratado de Córdoba el 24 de agosto de 1821 aceptando los términos del Plan de Iguala y declarando a lo que hoy se llama México como independiente del dominio español. El día 27 de septiembre de ese mismo año Iturbide entra a la Ciudad de México con su ejército decretando así el fin de la lucha instalandose al día siguiente el primer gobierno independiente

Transición y Actualidad

Disputas por el poder y por las injusticias que aún existían se dieron en los años siguientes. La defensa de ideas ya sea del pueblo, de la clase media, de la clase alta o del clero generó nuevas guerrillas así como invasiones de países extranjeros. Cien años después surge en México lo que es la Revolución como respuesta del pueblo a las carencias y desigualdad que aún existía.
En 2010 celebramos el Bicentenario de la Independencia de México y el Centenario de la Revolución Mexicana. Recordemos estos sucesos y festejemos nuestra identidad como nación libre e independiente.

Frantziarekiko aliantzak Espainiako krisia areagotu zuen, arazoak egon ziren oinarrizko horniduran, eta horrek gosete handiak eta gizarte gatazkak ekarri zituen. Godoyk hainbat erreformak saiatu zituen despotismo ilustratuaren bidez, baina horrek porrot egin zuen beharrezkoak ziren aldaketa sozial eta politikoak egin ez baitziren. Gainera, herriak etaintelektual batzuk erregearen eta Godoyren aurkako jarrera adierazi zuten frantsesen aurkako sentimendua zabalduta.
Herritarrak gero eta haserreago zeuden Napoleonen armadarekin eta Godoyren politikarekin. Haserre hura goi aristokraziak eta kleroak sustatu zuten, eta 1808ko martxoaren 19an lehen herri matxinada izan zen: Aranjuezeko matxinada. Horren ondorioz, Godoy epaitu eta Karlos IVak abdikatu zuen bere seme Fernando VIIaren alde.
Barne liskar horietaz baliatuz, Napoleonek Fernando VII.a eta Karlos IV.a Baionara eraman eta bere alde abdikatzera behartu zituen. Gero koroaren eskumen guztiak bere anaiari, José Bonaparte, eman zizkion Espainiako errege bihurtuz.
Baina herriak ez zuen onartu egoera hori, eta Frantziako indar okupatzaileen kontrako matxinada hasi zen 1808ko maiatzaren hasieran. Independentzia Gerra 1813an bukatu zen Napoleonek Valencayko ituna sinatu zuenean, Fernando VII.ari Espainiako koroa itzuliz.

testuaren balorazioa

Testua oso interesgarria da XIX. mendearen hasieran Espainiak zituen arazoen adierazgarria delako. Erregimen Zaharrak ezin zuen egoera hau konpondu, burgesia gero eta kontzienteagoa zen bere interesak aurrera eramateko Liberalismoa ezarri behar zela Espainian, eta Independentziaren gerrak absolutismoa kentzeko eta giza aldaketak ekartzeko aukera sortuko du. 1812n, Cadizko Konstituzioak historia garaikidearen hasiera markatzen du Espainian eta Liberalismoaren hastapenak finkatzeko balio zuen.


Política de privacidad